محیط کشت میکروبی Hektoen Enteric Agar که به نام محیط کشت هکتون انتریک آگار نیز شناخته می‌شود، محیطی انتخابی برای تشخیص و جداسازی باکتری‌های روده می‌باشد که شامل شیگلا و سالمونلا از نمونه‌های مختلف مثل غذا و مدفوع می‌باشد.

ترکیبات محیط کشت Hektoen Enteric Agar

• پپتون میکس
• عصاره مخمر
• ساکارز
• لاکتوز
• سالیسین
• نمک بایل
• سدیم کلرید
• سدیم تیوسولفات
• آمونیوم فریک سیترات
• فوشین اسیدی
• بروموتیمول بلو
• آگار

آماده‌سازی محیط کشت هکتون انتریک

• ۷۵ گرم از پودر محیط را در ۱ لیتر آب مقطر حل کنید و بگذارید پودر در آب به مدت ۱۰ دقیقه بماند تا به‌خوبی خیس بخورد.
• به‌آرامی حرارت داده و به مدت چند ثانیه بجوشانید تا محیط به طور کامل حل شود.
• این محیط کشت را هرگز اتوکلاو نکنید.
• محیط را تا ۵۰ درجه سانتی‌گراد خنک کنید و سپس در پلیت پخش کنید.

فرآیند آزمایش

• نمونه را مطابق با پروتکل مربوطه بر روی پلیت محیط کشت تلقیح کنید.
• پلیت‌ها را در معرض نور قرار ندهید و به مدت ۲۴-۱۸ ساعت در دمای ۳۵ درجه سانتی‌گراد گرماگذاری کنید.

نتیجه و تفسیر محیط کشت Hektoen Enteric Agar 

• کلنی شیگلا در این محیط کشت به شکل برآمده، سبزرنگ و با ظاهری مرطوب است. سالمونلا در این محیط کشت تشکیل کلنی‌هایی به رنگ سبز – آبی می‌دهد که ممکن است دارای مرکزی سیاه باشند. کلیفرم ها نیز بر روی این محیط تشکیل کلنی‌های نارنجی – صورتی می‌دهند. کلنی‌هایی که مشکوک به بیماری‌زایی هستند باید با تست‌های بعدی مورد بررسی دقیق‌تر قرار گیرند.

نکات تکمیلی محیط کشت هکتون انتریک

• گونه‌های پروتئوس ممکن است کلنی‌های شبیه سالمونلا و شیگلا داشته باشند؛ بنابراین توصیه می‌شود برای تشخیص دقیق‌تر از تست‌های بیوشیمیایی، ایمونولوژیکی، مولکولی نیز استفاده شود.
• وجود عوامل آنتی میکروبیال در نمونه‌ها باعث مهار یا تأخیر رشد باکتری‌ها می‌شود. علاوه بر آن، وجود این مواد موجب تغییر شکل ظاهری ارگانیسم‌ها در محیط کشت می‌شوند.
• توصیه می‌شود جهت جداسازی دقیق پاتوژن‌های روده‌ای، از محیط‌های کشت مایع غنی کننده انتخابی مانند GN Broth (i23347) یا Selenite Cystine Broth (i23168) در کنار محیط‌های جامد انتخابی نیز استفاده شود.
• نمک‌های صفراوی در این محیط به‌مرورزمان به حالت کریستالی درمی‌آیند و به‌صورت گوی‌های عنکبوتی شکل نمایان می‌شوند؛ اما تأثیری بر روی نتایج آزمایش نخواهند داشت.
• گاهی اوقات ممکن است حین انتقال پلیت‌های محیط کشت هکتون انتریک آگار، رنگ سبز آن به قهوه‌ای تبدیل شود. این اتفاق عادی بوده و تأثیر در نتایج آزمایش نخواهد داشت.
• پودر محیط داخل قوطی کاملاً دربسته و در دمای زیر ۳۰ درجه سانتی‌گراد و محیط آماده در دمای ۸-۲ درجه سانتی‌گراد نگهداری شود. بهترین زمان استفاده تا قبل از تاریخ انقضای درج شده بر روی برچسب محصول است.

کنترل کیفی محیط کشت Hektoen Enteric Agar 

• ظاهر پودر: بژ روشن همراه با مقدار کمی دانه‌های سبزرنگ، پودری و یکنواخت
• ظاهر محیط آماده: سبزرنگ با هاله‌ای از رنگ زرد
• نتیجه کشت باکتری در شرایط بی‌هوازی پس از گرماگذاری در دمای ۲±۳۵ درجه سانتی‌گراد به مدت ۲۴-۱۸ ساعت