معرفی و فروش انواع کیت آزمایشگاهی
کیت آزمایشگاهی یا کیت‌های تحقیقاتی دربردارنده ماده یا ترکیباتی هستند که به‌منظور غربالگری، تشخیص بیماری‌ها و تعیین روند درمان بیمار با بالاترین کیفیت و بیشترین دقت تولید می‌شوند. هدف کیت‌های تشخیصی در آزمایشگاه‌های بالینی و پاتوبیولوژی انجام آزمایشات مختلف روی نمونه‌های گرفته شده از بدن انسان مانند خون، ادرار، مدفوع، بافت، بزاق و سایر مایعات بدن برای تعیین وضعیت سلامتی می‌باشد و هدف کیت‌های تحقیقاتی تسریع روند آزمایشات در انجام پروژه‌های تحقیقاتی است.کیت‌های آزمایشگاهی در تحقیقات علوم زیستی همچون زیست‌شناسی سلولی و مولکولی، ژنتیک، میکروبیولوژی، بیوشیمی و همچنین در مسیر غربالگری و تشخیص بیماری‌ها و تعیین چگونگی روند درمان، در پروسه کشف و تولید و توسعه داروها و بسیاری از آزمایشات دیگر نقش بسزایی دارند.
نحوه عملکرد کیت آزمایشگاهی
نحوه عملکرد کیت‌های آزمایشگاهی باتوجه‌به نوع آن متفاوت است. عمدتاً کیت‌های آزمایشگاهی با نمونه ادرار، خون، بزاق و … کار می‌کنند.برای مثال، برای تشخیص بیماری کرونا از طریق آنتی‌بادی (IgG/IgM) ابتدا چند قطره خون از فرد مشکوک به ویروس گرفته می‌شود. این خون را در محل مشخصی از کیت قرار می‌دهند. در مرحله‌ی بعدی محلولی به نام بافر بر روی خون ریخته می‌شود. پس از دو ساعت نتیجه‌ی آزمایش با علامتی بر روی کیت مشخص شده و باتوجه‌به نوع کیت مورداستفاده، حصول نتیجه بین چند دقیقه تا چند ساعت زمان بر است.
انواع کیت آزمایشگاهی
در یک تقسیم‌بندی کلی، کیت‌های آزمایشگاهی شامل دسته‌بندی‌های زیر می‌شوند:
- کیت‌های تشخیصی IVD))
- کیت‌های تحقیقاتی (RUO)
- کیت‌های تشخیصی: این نوع کیت‌ها معمولاً در آزمایشگاه‌های بالینی و پاتولوژی کاربرد دارند که پرکاربردترین آن‌ها شامل موارد زیر است:
- کیت آزمایشگاهی تشخیص بارداری :معمولاً بانوان در اولین مرحله برای تشخیص بارداری خود، از کیت‌های تشخیصی استفاده می‌کنند. البته این روش خیلی دقیق نیست. این تست با ادرار انجام می‌گیرد.
- کیت آزمایشگاهی تشخیص بیماری‌های عفونی: این نوع کیت‌ها کاربرد بسیار فراوانی دارند و برای تشخیص بیماری‌هایی مانند سرخجه، هپاتیت B و C و … به کار گرفته می‌شوند.
- کیت آزمایشگاهی تشخیص بیماری‌های قلبی: این کیت جز پرکاربردترین کیت‌ها می‌باشد که دارای بدنه‌ی چوبی، قطعات الکتریکی مجهز به سر نانو حسگر است که نمونه بزاق فرد روی آن قرار می‌گیرد.
- کیت آزمایشگاهی تست اعتیاد: استفاده از این نوع کیت، یکی از ساده‌ترین و سریع‌ترین تست‌های تشخیص اعتیاد است. عملکرد این تست‌ها بر پایه‌ی تشخیص مواد و داروهایی است که در ادرار فرد وجود دارد.
- کیت آزمایشگاهی تشخیص کرونا: امروزه به دلیل شیوع کرونا، این نوع کیت به تولید انبوه رسیده و از طریق بزاق، خون و … بیماری را تشخیص می‌دهد.
- کیت‌های تحقیقاتی :این نوع کیت‌ها در علم زیست‌شناسی کاربرد دارد و بسته به نیاز، شامل انواع مختلفی از جمله کیت‌های سلولی مولکولی و ژنتیکی می‌باشد که در زیر به آن‌ها اشاره شده است.
کیت الایزا:
کیت تست الایزا یکی از رایج‌ترین و پرکاربردترین روش‌ها برای مطالعه سلول است.این روش آزمایش یک روش ایمونولوژیکی استاندارد و نسبتاً دقیق می‌باشد که به کمک تشخیص بیومارکرهای بیماری‌زا است. اساس کار آن بر مبنای واکنش بین آنتی‌ژن (Ag) و آنتی‌بادی Ab) ( است و اجزای مورداستفاده در آن شامل میکروپلیت‌های الایزا، سوبسترا کونژوگه، کروموژن، پلیت‌های حاوی آنتی‌بادی تشخیصی، انواع بافرها و معرف‌ها و محلول‌های شستشو می‌باشد.
الایزا به ۴ روش دسته‌بندی می‌شود که به شرح زیر است:
روش مستقیم (Direct Elisa):
این روش یکی از سریع‌ترین روش‌های الایزا است و شامل مراحل کمتری (۶ مرحله) می‌باشد و همچنین مستعد خطای کمتری است و مراحل آن به این صورت است که آنتی‌ژن (Ag) یا آنتی‌بادی(Ab) که هدف تحقیق است و باید مورد شناسایی قرار گیرد، به طور مستقیم بر سطح فاز جامد (چاهک میکروپلیت) کوت شده و در مرحله بعد شستشو داده می‌شود و بعد از آن یک آنتی‌ژن(Ag) یا آنتی‌بادی(Ab) مکمل آن که نشان‌دار شده است وارد محیط شده و سپس باز هم شستشو انجام می‌گیرد در مرحله آخر در صورت مشاهده سیگنال، نتیجه بررسی خواهد شد.
روش غیرمستقیم (indirect Elisa):
این روش از روش الایزا مستقیم کمی پیچیده‌تر است و شامل مراحل بیشتر (۸ مرحله) می‌باشد. این روش برای بررسی آنتی‌بادی (Ab) اختصاصی علیه یک پاتوژن خاص یا تیتراسیون آنتی‌بادی (Ab) در نمونه سرم مورداستفاده قرار می‌گیرد که در آن آنتی‌ژن Ag) ( یا آنتی‌بادی (Ab) موردنظر در سطح جامد (چاهک میکروپلیت) کوت می‌شود و سپس شستشو انجام می‌گیرد و در مرحله بعد سرم حاوی آنتی‌بادی (Ab) به آن اضافه شده و پس از آن آنتی هیومن گلوبولین AHG نشان‌دار (Ab ضد پلی‌کلونال) که قابلیت اتصال به آنتی‌بادی (Ab) موردنظر را دارد به آن اضافه می‌گردد و باز هم شستشو انجام می‌گیرد و در آخر توسط سیگنال‌های مشاهده شده نتیجه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
روش ساندویچی (Sandwich Elisa):
این روش عمومی‌ترین روش تست الایزا می‌باشد. در این روش ابتدا یک آنتی‌بادی (Ab) در سطح چاهک میکروپلاته کوت می‌شود و سپس آنتی‌ژن (Ag) و بعد از آن یک آنتی‌بادی (Ab) اختصاصی که با آنزیم کونژوگه شده اضافه می‌گردد. در واقع در این مرحله یک آنتی‌ژن (Ag) در بین دو آنتی‌بادی که یکی بر سطح جامد کوت شده و دیگری نشان‌دار است قرار می‌گیرد سپس انکوباسیون انجام می‌شود و مرحله بعدی مورد شستشو قرار می‌گیرد و در آخر توسط دستگاه الایزا ریدر اندازه‌گیری می‌شود.
روش رقابتی (competitive Elisa):
این روش نسبتاً پیچیده است زیرا شامل استفاده از آنتی‌ژن مهارکننده (Ag) بوده و بر اساس سنجش بین ۲ آنتی‌ژن (Ag) و ۲ آنتی‌بادی (Ab) که یکی از آن دونشان دار است برسر اتصال به لیگاند با مقدار محدود می‌باشد.
شرکت‌های تولیدکننده کیت‌های آزمایشگاهی الایزا: پیشتاز طب، ایده‌آل تشخیص، مونوکیت، اتوبیو (نویان نگین)، پادتن علم، پیشگامان سنجش، آریا مبنا، کیمیا پژوهان، کارمانیا پارس ژن، دیا پلاس، مونوبایند، آاسکو، دمدیتک، ویرسل، ترینتی، ونتای، بایورد، زیمنس، بایومریکا و …
- کیت‌های تحقیقاتی مواد بیوشیمیایی :از این کیت‌ها برای شناسایی یک ماده خاص استفاده می‌شود که معمولاً انواعی از هورمون‌های انسانی یا گیاهی، کربوهیدرات، یون‌ها و یا ویتامین‌ها هستند ولی به‌طورکلی به‌صورت اختصاصی برای ماده موردنظر طراحی شده و برای تشخیص وجود و یا بعضاً مقدار آن ماده مورداستفاده قرار می‌گیرند.
- کیت تحقیقاتی آمینواسیدها :این کیت‌ها در پروژه‌های صنایع غذایی، دارویی و بیولوژیکی بسیار حائز اهمیت هستند.
- کیت‌های تحقیقاتی تشخیص آنتی‌بادی :این کیت‌ها برای تشخیص آنتی‌بادی مورداستفاده قرار می‌گیرند که ممکن است نمونه موردنظر انسان، موش، خرگوش، ماهی، مرغ و یا جانوران دیگر باشند که این کیت‌ها اختصاصاً برای آن آنتی‌بادی خاص طراحی شده‌اند.
کیت آزمایشگاهی استخراج
این نوع کیت‌ها برای جداسازی DNA-RNA و پروتئین از سلول‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد. اساس کار این کیت‌ها به این‌گونه است که ماده ژنتیکی را از خون، بافت تازه و یا فریز شده، سرم، عصاره گیاه و … استخراج کرده و در انواع تکنیک‌ها مورداستفاده قرار می‌دهند. کیت‌های استخراج دارای یک پروتکل کلی ثابت هستند که شامل چند محلول و ماده شیمیایی می‌باشد.
الف) کیت استخراج DNA :
DNA یا دئوکسی ریبونوکلئیک‌اسید (Deoxyribonucleicacid) نوعی اسید نوکلئیک است و یکی از ماکرومولکول‌های زیستی می‌باشد که در انتقال داده‌های ژنتیکی نقش دارد. این ماکرومولکول پلیمری از زیر واحدهای نوکلئوتیدی در ساختمان‌های دو رشته‌ای مارپیچی تشکیل شده است. DNA در هسته‌ی سلول‌های بافت، پلاسما، خون (فقط گلبول‌های سفید) چون گلبول قرمز و پلاکت فاقد هسته می‌باشد، وجود دارد.
روش استخراج DNA ومقدار استخراج‌ها دارای پروتکل کلی زیر می‌باشد:
لیز سلول‌ها یا ازبین‌بردن غشای سلولی:
در این مرحله از روش‌های فیزیکی و شیمیایی برای لیز سلول استفاده می‌شود. عمدتأ بافرهای لیز کننده حاوی دترجنت‌های یونی و غیر یونی مثل SDS، تریتون X-100 و NP-40 برای لیز پروتئین‌های غشا و پروتئین‌های متصل به DNA و برای تنظیم اسیدیته و اسمولاریته از مواردی مانند EDTA و Tris -HCL استفاده می‌شود.
جداکردن DNA از سایر اجزای سلولی و خالص‌سازی DNA :
در این مرحله از فنل و کلرفرم استفاده می‌شود، اگر مقدار پروتئین در نمونه بالا باشد از پروتئیناز K و برای ازبین‌بردن RNA از RNase استفاده می‌شود.
تغلیظ DNA :
این مرحله به معنی بالابردن غلظت DNA در حجم محلول است و در این مرحله از اتانول ۹۶ درصد و ایزوپروپانول سرد استفاده می‌شود و در آخر این مرحله DNA به‌صورت کلاف‌هایی دیده می‌شود.
ب) کیت استخراج RNA :
RNA یا ریبونوکلئیک اسید (Ribonucleic acid) یک اسید نوکلئیک تک‌رشته‌ای است که توسط DNA در هسته سلول ساخته می‌شود. RNA نقش مهمی در سنتز پروتئین دارد زیرا در رونویسی و رمزگشایی و ترجمه کدهای ژنتیکی برای تولید پروتئین نقش دارد و به سه نوع تقسیم می‌شود که شامل: tRNA و mRNA و rRNA است.
روش استخراج RNA و مقدار استخراج‌ها دارای پروتکل کلی زیر می‌باشد:
- برداشت بافت:
در این مرحله بافت موردنظر توسط پروتئازها و گاهی تریپسین یا EDTA از میان مجموعه بافتی بدن جدا می‌شود.
همگن‌سازی:
در این مرحله RNA باید از محاصره غشایی خارج شود و برای این عمل می‌توان از RNX-plus یا Trisol تریزول استفاده کرد.
جداسازی فازها:
در این مرحله RNA را از DNA و پروتئین‌های سلولی جدا می‌کنند که از ماده کلروفرم جهت این کار استفاده و سپس محلول را سانتریفیوژ کرده و بعد محلول در ۳ فاز تفکیک می‌شود فاز رویین RNA، فاز میانی DNA و فاز زیرین پروتئین می‌باشد.
رسوب سازی RNA :
فاز رویین مرحله قبل را به لوله‌ای دیگر انتقال داده و با استفاده از ایزوپروپانول و سانتریفیوژ رسوب RNA را ایجاد می‌کنند.
شستشو RNA :
شستشو رسوب با استفاده از اتانول ۷۵ درصد انجام می‌گیرد.
محلول‌سازی RNA :
انحلال رسوب مرحله قبل توسط ماده‌ای به نام DEPC treated water انجام می‌گیرد.
تجزیه‌وتحلیل RNA :
در مرحله آخر سنجش RNA با استفاده از الکتروفورز یا دستگاه اسپکتروسکوپی انجام می گیرد.
ج) کیت آزمایشگاهی استخراج پلاسمید :
پلاسمید Plasmid، یک مولکول dsDNA حلقوی کوچکی است که وارد سلول باکتری می‌شود و قادر به همانندسازی ولی به‌صورت مستقل از ژنوم باکتری داخل سیتوپلاسم باکتری می‌باشد و به‌آسانی هم از باکتری استخراج می‌شود. پلاسمیدها در سلول‌های بسیاری از باکتری‌ها، آرکی باکتری‌ها، برخی گیاهان، قارچ‌ها، مخمرها به طور طبیعی دیده می‌شود ولی می‌توان آن را به‌صورت مصنوعی و تراریخته (ترانسفورماسیون) به سلول‌های جانوری نیز وارد کرد. پلاسمیدها در زیست‌شناسی سلولی و مولکولی برای دست‌کاری و رمزگشایی اطلاعات ژنتیکی از اهمیت بالایی برخوردار هستند.
روش استخراج پلاسمید یعنی خالص‌سازی DNA پلاسمید از DNA باکتری با استفاده از روش لیز قلیایی شامل موارد زیر است :
- رشد و آماده‌سازی سلولی :در این مرحله باکتری‌هایی که دارای پلاسمید هستند را در محیط کشت مناسب رشد می‌دهند و بعد از آن به کمک سانتریفیوژ کردن باکتری‌ها را رسوب می‌دهند تا از محیط کشت جدا کنند.
- محلول‌سازی مجدد :رسوب به‌دست‌آمده از مرحله قبل را درمحلول شماره 1 (شامل تریس، EDTA، گلوکز و RNaseA )حل می‌کنند.
- لیز کردن :در این مرحله از بافر لیز کننده یعنی محلول شماره ۲ (شامل هیدروکسید سدیم NaoH و شوینده دودسیل سولفاتSDS) استفاده می‌کنند که SDS باعث حل کردن غشای سلولی و همچنین باعث لیز شدن بیشتر پروتئین‌های درون‌سلولی می‌شود که به جداسازی بعدی پلاسمید از پروتئین کمک می‌کند.
- خنثی‌سازی :در این مرحله محلول شماره ۳ که دارای استات سدیم است و باعث تغییر خاصیت قلیاییمی‌شود را اضافه می‌کنند.
- تغلیظ و خالص‌سازی :در این مرحله DNA پلاسمیدی از سایر اجزای سلول جدا شده اما هنوز در محلولی که مقادیر بالایی نمک، EDTA و Rnase و دیگر پروتئین‌ها را دارد، قرار گرفته است و باید پلاسمید توسط اتانول رسوب داده شده و خالص شود.
دیدگاه‌ها: ۱ دیدگاه
مطلب خوبی بود. کیت های تشخیصی یکی از مهم ترین خدمات رو به جامعه پزشکی کردن. علاوه بر اون بسیار صنعت پولسازیه