توضیحات

ایزوپوپیل الکل (۲-پروپانول، دی متیل کاربینل، سس – پروپیل الکل) کوچکترین عضو دسته الکل های نوع دوم است. به عنوان یکی از الکل های سبک (C1-C5). ایزوپروپیل الکل در مقایسه با متانول دومین محصول الکلی تجاری است. بالاترین تقاضا برای ایزوپروپیل الکل بعد از اتیل الکل میتواند به این دلیل باشد که اولا قیمت پایین دارد و از قوانین دولتی آزاد است. تغییر تکنولوژی نیز بر تولید نسبی این الکلها در سال های اخیر موثر بوده است، بطور مثال کاهش تولید ایزوپروپیل الکل نسبت به استون مقداری اثر دارد تا از تولید اتیل الکل برای مصرف در تولید استالئید که پایه بوتانول نرمال و ۲- اتیل – ۱- هگزانال است.

خواص فیزیکی ایزوپروپیل الکل :

ایزوپروپیل الکل مایعی بی رنگ، فرار و قابل اشتعال است. بوی آن کمی مشابه بوی مخلوط اتیل الکل و استن است. این الکل دارای مزه تلخ و غیرقابل آشامیدن می باشد. خواص فیزیکی و شیمیایی ایزوپروپیل الکل وظایف عملی هیدروکسیل نوع دوم آن را منعکس می کند. برای مثال نقطه جوش و نقطه اشتعال آن پایین تر از پروپیل الکل نرمال است، در حالی که فقط ۴ درجه سانتی گراد بالاتر از اتیل الکل می جوشد و دارای خواص انحلال پذیری مشابه است که عامل رقابت بین این دو محصول در بسیاری کاربردهای حلالی به حساب می آید. سه درجه از ایزوپروپیل الکل، که در اصل در مقدار آب تفاوت دارند، در بازار آمریکا عرضه می شود : بی آب، ۹۵% حجمی و ۹۱% حجمی، ۹۱% حجمی آزئوتروپ با آب است و معمولا به عنوان ایزوپروپیل الکل (مخلوط – با جوش ثابت) اشاره می کنند. به علت تمایل آن به تجمع، در محلول ایزوپروپیل الکل، آزئوتروپ هایی با ترکیباتی از گروه های متعدد تشکیل می دهد، از جمله با هیدروکربن ها، استرها، هالوکربن ها، آمین ها، کتنها و آروماتیک ها. این الکل با استون، اتیل بنزن، هگزیل آمین یا متیل ایزوبوتیل کتن ترکیبات دوتایی تشکیل نمی دهد. در هر صورت این الکل با بسیاری از این ترکیبات و ترکیبات دیگر مجموعه عای سه تایی تشکیل می دهد.

خواص شیمیایی ایزوپروپیل الکل :

مهم ترین خاصیت ایزوپروپیل الکل داخل سازی گروه ایزوپروپوکسی یا ایزوپروپیل الکل در مولکول های آلی دیگر است. بکارگیری ایزوپروپیل الکل برای این منظور تقریبا ۶۰% تولید آنرا جوابگو است. بیشتر محصول برای تولید مواد شیمیایی کشاورزی، دارویی، کاتالیزورهای فرآیندی و حلال ها مصرف می شود. ایزوپروپیل الکل واکنش های شاخص یک الکل نوع دوم را پذیرا است. ایزوپروپیل الکل میتواند هیدروژن گیری، اکسید، استری، اتری، آمین دار، هالوژندار شود یا به عبارت دیگر در این موضع خیلی آسانتر از الکل های نوع اول مثلا پروپیل الکل نرمال یا اتیل الکل تغییر و تبدیل می شود. تولید آلومینیوم ایزوپروپوکسید و ایزوپروپیل هالیدهای تجاری مهم این واکنش پذیری را نشان می دهند. واکنش اول تعویض اتم هیدروژن گروه هیدروکسیل را همراه با تولید هیدروژن شامل می شود و در والکنش آخر گروه هیدروکسیل توسط هالوژن جانشین می شود. بنابراین آلومینیوم ایزوپروپوکسید به مقدار کمی در اثر تقطیر برگشت کننده ایزوپروپیل الکل با تراشه آلومینیوم تولید می شود.

موارد کاربرد ایزوپروپیل الکل :

ایزوپروپیل الکل مصارف شیمیایی، حلالی و پزشکی دارد. در سال ۱۹۷۷ برای تهیه استون ۳۸% و مواد شیمیایی دیگر ۷% و پوشش ها و دیگر حلال ها ۳۰%، داروها و فرآورده های آرایشی ۱۰%، متفرقه ۸% و صادرات ۷% موارد مصرف این الکل در آمریکا برآورد شد.

مصرف شیمیایی ایزوپروپیل الکل :

رشد مصرف ایزوپروپیل الکل به عنوان یک ماده اولیه بریا تولید استون، از روش های متغیر و بازار تولید استون تاثیر می پذیرند. به علاوه ایزوپروپیل الکل در تولید مواد شیمیایی دیگر نیز مصرف می شود.

ایزوپروپیل الکل به عنوان حلال :

به علت توازن بین الکل، آب و مشخصات هیدروکربن مانند آن، ایزوپروپیل الکل یک حلال عالی و ارزان قیمت است که از قوانین دولتی و عوارضی که بر روی اتیل الکل اعمال می شوند، مبرا است. سمیت پایین ایزوپروپیل الکل مصرف آن را بر متیل الکل مورد توجه قرار داده است، با وجود اینکه الکل اول کمی از نظر قیمت بالاتر است در نتیجه ایزوپروپیل الکل، به عنوان یک حلال در بسیاری از تولیدات مصرفی، همچنین تولیدات و عملیات صنعتی بکار می رود برای مثال تولید گاز و استخراج ها. ایزوپروپیل الکل برای انواع روغن ها (مواد نفتی)، صمغ ها، پرافین ها، رزین ها و آلکوئیدها حلال خوبی است و در نتیجه برای تهیه سیمان ها، آستری ها، رزین ها، رنگ ها، مرکب های چاپ و … مصرف می شود.

ایزوپروپیل الکل همچنین به عنوان یک حلال برای تولید فرآورده های آرایشی به مقدار زیادی بکار می رود مثلا برای لوسیون ها، عطرها، شامپوها، تمیزکننده های پوست، لاک های ناخن، موبرها، بوگیرها، روغن های بدن و لوسیون های پوست. در کاربردهای آرایشی، با افزودن یک ماده خوشبو بوی مشابه استون ایزوپروپیل الکل را نامحسوس می کنند. بیشتر از ۶۸ محصول آاروسل دارای حلال ایزوپروپیل الکل گزارش شده است. در ترکیب بندی آاروسل از جمله اسپری های مو، پاک کننده های کف، پولیش های کفش، حشره کش ها، پمادهای سوختگی، تمیزکننده های شیشه و پنجره، پارافین ها و جلادهنده ها، رنگ ها، قطعات خودرو مثلا یخ زداهای شیشه جلو ، شسپری ضد کک و کنه و ساس، تازه کننده های هوا، تورم زداها، اسپری های زخم های دامی و اسپری ورم ملتحمه چشم، اسپری کمک های اولیه، ضد قارچ، مواد برطرف کننده چروک لباس از ایزوپروپیل الکل استفاده می کنند.

کاربردهای پزشکی ایزوپروپیل الکل :

ایزوپروپیل الکل به عنوان یک ماده میکروب کش و ضد عفونی کننده برای مصرف در منزل، در بیمارستان و در صنعت بکار می رود. در این کاربردها دو برابر موثرتر از اتیل الکل است. الکل مالیدنی مخلوطی از ۷۰% حجمی ایزوپروپیل الکل در آب، مثالی از مصرف پزشکی آنست، مثال های دیگر از جمله محلول های ۳۰% ایزوپروپیل الکل برای مواد مالیدنی پزشکی، ته رنگ صابون سبز، تونیک های پوست سر و ته رنگ مرکوروفن هستند. این الکل در مواد دارویی وجود دارد، از جمله مواد بیهوش کننده موضعی، تنتورید و محلول های شستشو برای بخیه های جراحی و زخم بندی. بیشتر از ۲۰۰ مورد مصرف از ایزوپروپیل الکل صورت شده است