محیط کشت میکروبی Mannitol Salt Agar که به نام محیط کشت مانیتول سالت آگار شناخته می شود و به‌عنوان محیط کشت انتخابی برای جداسازی استافیلوکوک‌های بیماری‌زا از نمونه‌های کلینیکی و غیر کلینیکی به کار می‌رود. استافیلوکوک‌ها به طور گسترده در طبیعت پراکنده می‌باشند. اگرچه آن‌ها بیشتر بر روی پوست و غده‌های پوستی و غشای موکوسی پستانداران و پرندگان یافت می‌شوند. گونه‌های کوآگولاز مثبت مثل استافیلوکوکوس اورئوس به‌خوبی به‌عنوان بیماری‌زاهای فرصت‌طلب انسانی شناخته می‌شوند. توانایی لخته‌سازی پلاسما و معیار شناسایی استافیلوکوک‌های بیماری‌زا به عفونت‌های حاد وابسته است. استافیلوک توانایی منحصربه‌فردی در رشد روی محیط‌های با مقدار نمک بالا دارد. جداسازی استافیلوکوک‌های کوآگولاز مثبت روی محیط کشت مانیتول آگار فنول رد با ۷٫۵% NaCl صورت می‌گیرد.در نتیجه با استفاده از محیط کشت مانیتول سلت آگار می‌توان گونه‌های کوآگولاز مثبت استافیلوکوک را از موادی مثل مواد آرایشی، غذاها و شیر و سایر نمونه‌ها جدا کرد.

ترکیبات محیط کشت Mannitol Salt Agar

• پپتون پروتئاز
• HM پپتون
• سدیم کلرید
• D-مانیتول
• فنول رد
• آگار

آماده‌سازی محیط کشت مانیتول سالت آگار

• ۱۰۸ گرم از پودر محیط را در ۱ لیتر آب مقطر حل کنید.
• به‌آرامی حرارت داده و به مدت چند ثانیه بجوشانید تا محیط به طور کامل حل شود.
• محیط کشت را به مدت ۱۵ دقیقه در دمای ۱۲۱ درجه سانتی‌گراد اتوکلاو کنید.

فرآیند آزمایش Mannitol Salt Agar

• نمونه موردنظر را بر روی محیط، کشت دهید. باتوجه‌به بالا بودن خاصیت مهارکنندگی این محیط کشت، نمونه باید در حجم بالا کشت داده شود.
• پلیت‌ها را به مدت ۳ روز در دمای ۳۵ درجه سانتی‌گراد گرماگذاری کنید.

نتیجه و تفسیر مانیتول سالت آگار

• در این نوع محیط کشت، باکتری‌هایی که می‌توانند در حضور مقادیر بالای نمک رشد کرده و مانیتول را تخمیر کنند، اسید تولید می‌کنند که در این صورت، رنگ شناساگر pH که در این محیط فنول رد می‌باشد، از قرمز به زرد تبدیل می‌شود؛ بنابراین، استافیلوکوک‌های کواگولاز مثبت، کلنی‌های زردرنگ با هاله زرد تولید می‌کنند و استافیلوکوک‌های کواگولاز منفی، کلنی‌های کوچک قرمزرنگ و بدون هیچ تغییر رنگی در محیط کشت تولید خواهند کرد.
• میکروکوکوس ها، به‌صورت کلنی‌های بزرگ سفید مایل به نارنجی و بدون تغییر رنگ در محیط کشت مشاهده خواهند شد. اکثر باکتری‌های دیگر در این محیط کشت مهار خواهند شد.

نکات تکمیلی Mannitol Salt Agar

• رشد اکثر باکتری‌های دیگر در این محیط کشت مهار خواهد شد.
• پودر محیط داخل قوطی کاملاً دربسته و در دمای زیر ۳۰ درجه سانتی‌گراد و محیط آماده در دمای ۸-۲ درجه سانتی‌گراد نگهداری شود. بهترین زمان استفاده تا قبل از تاریخ انقضای درج شده بر روی برچسب محصول است.

کنترل کیفی محیط مانیتول سالت آگار

• ظاهر پودر: بژ روشن، یکدست و پودری، گاهی اوقات همراه با دانه‌های سیاه تا قرمزرنگ.
• ظاهر محیط آماده: محلول قرمز – نارنجی‌رنگ، شفاف تا کمی کدر
• نتیجه کشت باکتری در شرایط هوازی پس از گرماگذاری در دمای ۲±۳۵ درجه سانتی‌گراد به مدت ۷۲-۴۸ ساعت