توضیحات

پیکنومتر یا همان بطری وزن مخصوص، دستگاهی است که برای تعیین چگالی یک مایع از آن استفاده می شود. اغلب اوقات پیکنومتر از شیشه که با یک درزگیر محکم شیشه ای به همراه لوله ی مویینی که از میان آن عبور میکند، ساخته می شود، تا حباب های هوا از درون دستگاه خارج شوند. این دستگاه باعث می شود چگالی مایع به میزان دقیقی با مقایسه با یک مایع مرجع مانند آب یا جیوه با استفاده از توازن تحلیلی اندازه گیری شود.

برای اندازه گیری چگالی یک مایع، ابتدا و در مرحله ی اول، جرم پیکنومتر خالی که با آب مقطر شسته شده و سپس خشک شده است، با درپوش آن را با استفاده از یک ترازوی دیجیتالی بسیار دقیق (ترجیحاً) تا سه یا چهار رقم اعشار بدست می آوریم.

در مرحله ی دوم پیکنومتر را پر از آب مقطر می کنند و درپوش آن را می گذارند. وجود شیار باریک تعبیه شده در درپوش سبب می شود که پیکنومتر حجم کاملا” مشخصی در هر مورد داشته باشد. . با استفاده از یک ترمومتر، دمای محیط را نیز اندازه می گیرند. حال جرم پیکنومتر پر از آب مقطر اندازه گرفته می شود. با استفاده از Handbook در دمای مشخص محیط، چگالی یا جرم حجمی آب را نگاه می کنیم. جرم آب را که داریم، با استفاده از رابطه ی d=m/v، حجم دقیق پیکنومتر را بدست می آوریم.

در مرحله ی سوم پیکنومتر را از مایع مورد نظر پر می کنیم طوریکه وقتی در آن را بر روی آن می گذاریم، مقدار اضافی آن از شیار بیرون بریزد. حال جرم پیکنومترِ پُر را به کمک همان ترازوی قبلی بدست می آوریم. تفاوت جرم پیکنومتر خالی و پیکنومتر پر،جرم مایع مورد نظر می باشد. حجم آن هم که در مرحله ی دوم مشخص شد. به کمک رابطه ی d=m/v و تقسیم کردن مقدار جرم به حجم، چگالیِ ماده ی مورد نظر به دست می آید.