رده سلولی: انواع، نامگذاری، انتخاب و نگهداری
توسعه و جنبه های مختلف دیگر کشت اولیه در بالا شرح داده شده است. اصطلاح رده سلولی به گسترش کشت پس از اولین ساب کالچر اشاره دارد. به عبارت دیگر ، هنگامی که کشت اولیه ساب کالچر می شود (زیر کشت می رود)، به یک رده سلولی تبدیل می شود. یک رده سلولی مشخص شامل چندین دودمان سلول با فنوتیپ های مشابه یا مجزا است.
می توان از طریق شبیه سازی (کلون) یا جداسازی فیزیکی سلول یا روش های انتخابی دیگر، دودمان سلولی خاصی را انتخاب کرد. از چنین رده سلولی که حاصل از انتخاب یا کلون کردن باشد به عنوان سویه سلولی یاد می شود. سویه های سلولی تا ابد زنده نمی مانند ، زیرا پس از برخی تقسیمات از بین می روند.
انواع رده های سلولی
رده سلولی محدود(میرا):
سلولهای موجود در کشت قبل از اینکه سرعت رشد آنها کاهش یافته و در نهایت از بین بروند ، به تعداد محدودی تقسیم می شوند. به رده های سلولی با طول عمر کشت محدود، رده های سلولی محدود (finite cell lines) گفته می شود. سلولها به طور معمول قبل از مرگ، ۲۰ تا ۱۰۰ بار تقسیم می شوند (یعنی ۲۰-۱۰۰ بار جمعیت دو برابر می شود). تعداد واقعی دو برابر شدن آنها به گونه، تفاوت دودمان سلولها ، شرایط کشت و غیره بستگی دارد. سلولهای انسانی معمولاً ۵۰-۱۰۰ بار تقسیم می شوند ، در حالی که سلولهای موش قبل از مرگ ۳۰-۵۰ بار تقسیم می شوند.
رده سلولی ماندگار(نامیرا):
تعداد کمی سلول در کشت ممکن است مورفولوژی متفاوتی پیدا کنند و تغییر یابند. چنین سلولهایی قادر به رشد سریعتر و در نتیجه کشت مستقل هستند. سلول های حاصل از این سلولهای تغییر یافته، عمر نامحدود دارند (بر خلاف سویه های سلولی منشأ آنها). به این رده سلولی نامیرا گفته می شود. این رده های سلولی، فنا ناپذیر و تومورزا هستند. سلولهای تبدیل شده به رده سلولی نامیرا را می توان از طریق کشت سلولهای نرمال (یا سویه های سلولی) با تیمار آنها با مواد شیمیایی سرطان زا یا با آلوده کردن به ویروس های آنکوژنیک به دست آورد. در جدول ۳۶٫۱ ، خصوصیات مختلف رده های سلولی میرا و رده های سلولی نامیرا مقایسه شده است.
ویژگی | رده سلولی میرا | رده سلولی نامیرا |
سرعت رشد | آهسته | سریع |
حالت رشد | تک لایه | سوسپانسیون یا تک لایه |
بازده | کم | زیاد |
تغییر شکل | نرمال | نامیرا، تومور زا |
در زیر بیشترین اصطلاحاتی که در هنگام کار استفاده می شود توضیح داده شده است.
ضریب تقسیم:
تقسیم کردن نسبت رقت یک کشت سلولی در ساب کالچر. به عنوان مثال ، وقتی هر ساب کالچر، کشت را به دو قسمت تقسیم می کند ، ضریب تقسیم ۱: ۲ است.
تعداد پاساژ:
تعداد دفعاتی است که کشت، ساب کالچر شده است.
تعداد نسل:
به معنی تعداد دو برابر شدن جمعیت سلول است. باید توجه داشت که تعداد پاساژ و تعداد نسل یکسان نیستند و کاملاً متفاوت هستند.
نامگذاری
نامگذاری یا دادن کد به رده های سلولی برای شناسایی آنها یک عمل رایج است. به عنوان مثال ، کد NHB 2-1 نشانگر رده سلولی طبیعی مغز انسان است و به دنبال آن سویه سلولی (یا شماره رده سلولی) ۲ و شماره کلون ۱ وجود دارد. در یک آزمایشگاه کشت معمولا کتاب راهنما یا فایل های پایگاه داده روی کامپیوتر، برای هر یک از رده های سلولی وجود دارد.
ضمنا نام گذاری رده های سلولی و اطمینان از منحصر به فرد بودن آنها برای تعیین رده های سلولی کاملاً ضروری است تا در هنگام ارائه گزارش در مقالات، سردرگمی ایجاد نشود. بعلاوه ، در زمان انتشار ، رده سلولی باید با کد مشخص شده آزمایشگاهی که از آن بدست آمده است، پیشوند شود. NCI برای موسسه ملی سرطان ، Wl برای ویستر انستیتو.
رده های سلولی پر کاربردتر:
هزاران رده سلولی از آزمایشگاههای مختلف در سراسر جهان وجود دارد. لیست انتخاب شده ای از برخی از رده های سلولی که معمولاً استفاده می شوند همراه با منشأ ، مورفولوژی و ویژگی های دیگر در جدول ۳۶٫۲ آورده شده است
رده سلولی | گونه منشاء |
IMR-90 | انسان |
۳T3-A31 | موش |
BHK21-C13 | همستر (سوری) |
CHO-K1 | همستر چینی |
NRK49F | رت |
BRL 3A | رت |
Vero | میمون |
HeLa-S3 | انسان |
Sk/HEP-I | انسان |
Caco-2 | انسان |
MCF-7 | انسان |
Friend |
موش |
انتخاب رده های سلولی
هنگام انتخاب یک رده سلولی باید چندین فاکتور در نظر گرفته شود. برخی از آنها به طور خلاصه شرح داده شده است:
-
گونه ها:
به طور کلی ، رده سلولی غیر انسانی کمتر در معرض خطرهای زیستی هستند ، از این رو ترجیح داده می شوند. با این حال ، هنگام مقایسه کردن داده ها با انسان ، باید تفاوت گونه ها در نظر گرفته شود.
-
سلول میرا یا نامیرا:
کشت با رده سلولی نامیرا ترجیح داده می شوند زیرا سریعتر رشد می کنند، کلون کردن و نگهداری آنها آسان است و بازده بیشتری دارند. اما در اینکه رده های سلولی نامیرا عملکرد درست و مناسب سلول ها را بیان می کنند، جای تردید است. بنابراین ، برخی افراد استفاده از رده های سلولی میرا را پیشنهاد می دهند ، اگرچه کار دشواری است.
-
سلولهای نرمال یا تغییر یافته:
سلولهای تغییر یافته (ترنسفورم) ترجیح داده می شوند زیرا جاودانه اند و به سرعت رشد می کنند.
-
در دسترس بودن:
در دسترس بودن نیز مهم است. گاهی اوقات ممکن است لازم باشد که یک رده سلول خاص در آزمایشگاه ایجاد شود.
-
ویژگی های رشد:
پارامترهای رشد زیر باید در نظر گرفته شود:
- زمان دو برابر شدن جمعیت
- توانایی رشد در سوسپانسیون
- غلظت اشباع (بازده در هر فلاسک)
- بازده کلون
-
پایداری:
پایداری رده سلولی به طور خاص در کلون کردن و تولید ذخیره کافی مهم است.
-
حالت فنوتیپ:
مهم است که رده های سلولی دارای سلول هایی با بیان فنوتیپی مناسب باشند.
نگهداری از کشت های سلولی:
برای نگهداری مناسب از رده های سلولی در کشت (کشت اولیه یا ساب کالچر) بررسی مورفولوژی سلول و تغییر دوره ای محیط کشت بسیار مهم است.
مورفولوژی سلول:
سلولهای موجود در کشت باید مرتباً مورد بررسی قرار گیرند تا وضعیت سلامتی سلولها ، عدم وجود آلودگی و سایر فاکتور ها (سموم موجود در محیط ، مواد مغذی ناکافی و غیره) بررسی شود.
جایگزینی محیط کشت:
برای حفظ رده های سلولی کشت شده، خواه سلولها در حالت تکثیر یا غیر تکثیر باشند ، تعویض دوره ای محیط کشت مورد نیاز است. برای سلولهای در حالت تکثیر ، در مقایسه با سلول هایی که تکثیر نمیکنند، محیط باید مرتباً تغییر کند. فاصله زمانی بین تعویض محیط کشت به سرعت رشد سلول و متابولیسم بستگی دارد.
به عنوان مثال ، برای سلولهای تغییر یافته با سرعت رشد بالا (به عنوان مثال HeLa) ، محیط کشت را باید دو بار در هفته تعویض کنند ، در حالی که برای سلولهای تغییر شکل نیافته با رشد کند (به عنوان مثال IMR-90) محیط کشت ممکن است یک بار در هفته تعویض شود. بعلاوه ، برای سلولهای در حال تکثیر با سرعت بالا، باید بیشتر از سلولهای کند ساب کالچر انجام شود.
برای تعویض محیط کشت باید عوامل زیر را در نظر گرفت:
-
غلظت سلول:
کشتهایی که غلظت سلولی بالایی دارند سریعتر از کشت های با غلظت پایین، از مواد مغذی محیط استفاده می کنند. از این رو لازم است که محیط کشت بیشتر از قبل تغییر کند.
-
کاهش pH:
افت PH محیط نشانگر تغییرات محیط کشت است. اکثر سلول ها می توانند در pH 7.0 رشد خوبی داشته باشند و تقریباً با کاهش PH به ۶٫۵ رشد آنها متوقف می شود. با کاهش بیشتر pH (بین ۶٫۵ تا ۶٫۰) ، سلول ها ممکن است بمیرند.
میزان افت pH به طور کلی برای هر رده سلولی با محیط کشت انتخابی تخمین زده می شود. اگر میزان افت کمتر از ۰٫۱ واحد pH در روز باشد ، حتی اگر بلافاصله محیط را تعویض نکنند ، سلول ها هیچ آسیبی نخواهند دید. اما هنگامی که میزان افت ۰٫۴ واحد pH در روز باشد ، محیط باید بلافاصله تعویض شود.
-
نوع سلول:
سلول های جنینی، سلول های تغییر یافته و رده های سلولی نامیرا به سرعت رشد می کنند و به ساب کالچر و تعویض محیط کشت مداوم نیاز دارند. در مقابل سلولهای طبیعی به آرامی رشد می کنند.
-
تغییرات مورفولوژی:
بررسی مکرر مورفولوژی سلول در تکنیک های کشت بسیار مهم است. هرگونه اشکال در مورفولوژی سلول ممکن است منجر به آسیب غیرقابل برگشت به سلول شود. تعویض محیط باید برای جلوگیری از خطر آسیب به سلول انجام شود.
اشتراک گذاری