آیا تابه حال به فکر مقایسه لوله آزمایش شیشه ای یا لوله فالکون و لوله گاما مات و شفاف افتاده اید و یا برایتان سوال نشده که چرا بعضی از لوله های گاما رو با بدنه مشکی یا مات و شفاف طراحی می کنن؟ چرا ته لوله های فالکون مخروطی شکله؟ یا چرا لوله های شیشه ای برای نگهداری محیط کشت استفاده می شوند؟ در دماهای بالا از چه لوله ای استفاده کنیم؟ پس همینجا بمونید چون جواب سوالات، مشکلات نگهداری و استفاده از لوله آزمایشگاهیتون رو می گیرید.
فهرست مطالب
لوله آزمایش چیست ؟
لوله آزمایش به‌طورکلی طیف وسیعی از لوله‌ها را شامل می‌شود که بسته به نیاز و کاربرد آزمایشگاه طراحی شده‌اند. از جمله پرکاربردترین لوله آزمایش، لوله گاما می باشد که از جنس پلاستیک بوده برای خون‌گیری، مخلوط کردن، نگهداری و نقل‌وانتقال نمونه استفاده می کنند. این لوله‌ها از مقاومت بسیار بالایی در برابر مواد شیمیایی و اسیدها برخوردار هستند.
لوله‌آزمایش (test tube) که به‌عنوان لوله کشت (culture tube) یا لوله نمونه (sample tube) نیز شناخته می‌شود، یک قطعه معمولی، مصرفی، انگشت مانند (به انداره طول انگشت)، از شیشه مات و براق ساخته شده است. این لوله از قسمت بالا باز و پایین بسته می‌باشد.
انواع لوله‌های آزمایشگاهی
- لوله جوش
- لوله شیشه‌ای
- لوله پلاستیکی
لوله جوش
لوله جوش (Boiling tube) لوله شیشه‌ای از جنس بوروسیلیکات برای حرارت دادن مواد در درجه حرارت بالا بر روی چراغ بنزن می باشد. این وسیله شباهت زیادی به لوله‌آزمایش شیشه ای دارد ولی حدود 50 درصد از آن بزرگ تر است.
لوله شیشه‌ای
لوله شیشه ای آزمایشگاه در برابر گرما و خوردگی مقاومت بیشتری دارد، به همین دلیل معمولاً لوله‌های آزمایشگاهی از جنس شیشه، مانند بوروسیلیکات (پیرکس) ساخته می‌شوند. از این لوله‌ها برای گرم‌کردن و روی شعله قراردادن به‌صورت مستقیم نیز استفاده می شود.
کاربرد لوله شیشه‌ای
معمولاً برای کشت در آزمایشگاه میکروبشناسی به عنوان نگهدارنده ارگان‌های زنده مانند باکتری، کپک و… استفاده می‌شود.
لوله پلاستیکی
لوله پلاستیکی از جنس پلیمرهای متفاوت ساخته می شود و در آزمایشگاه زیست شناسی، اغلب برای انجام آزمایش‌های زنده از جمله رشد و آزمایش میکروب‌ها مانند باکتری و قارچ های کوچک نیز استفاده می‌شود. همچنین، ممکن است از لوله‌های آزمایش برای جمع‌آوری نمونه‌های زیستی مانند خون، بزاق و ادرار استفاده شود.
ویژگی لوله‌های پلاستیکی
لوله های پلاستیکی قابل‌استفاده در سانتریفیوژ و انواع دستگاه‌های آزمایشگاهی بوده. همچنین فاقد هرگونه ماده ضد انعقاد می باشند و بسته به پلیمر مصرفی برای ساخت آن، روش های گوناگونی برای استرلیزه دارد.
لوله گاما
لوله گاما به لوله‌آزمایش، لوله کشت و یا لوله نمونه نیز شناخته می‌شود. جنس این لوله از پلاستیک بوده اما بسته به کاربرد می‌توان آن را از پلی‌پروپیلن (PP) نیمه شفاف یا مات و پلی‌استایرن (PS) شفاف ساخت. از ویژگی لوله‌های گاما می‌توان مقاومت و کیفیت مناسب را نام برد، کیفیت بالای این لوله‌ها برای این بوده که بتوان آن را در دستگاه‌های مختلف با دور بالا قرارداد، زمانی که دستگاه سانتریفیوژ شروع به چرخیدن می‌کند وزن اجسام داخل آن چندین برابر افزایش خواهد یافت.
لوله گاما یکی از لوله‌های پرکاربرد در آزمایشگاه است که از این لوله برای خون‌گیری، مخلوط کردن، مشاهده، نقل‌وانتقال نمونه و غیره استفاده می‌شود. همچنین قابلیت استفاده در سانتریفیوژ و انواع دستگاه‌های آزمایشگاهی را دارد. این لوله‌ها نیز در مصارف مختلفی چون تست‌های ایمونواسی و سایر آزمایش‌های خون استفاده می‌شود و مقاومت بسیار بالایی در برابر مواد شیمیایی، اسیدها و انواع حلال‌های رایج را دارد. حجم آن ۵ میلی‌لیتر و فاقد هیچگونه ماده انعقادی و افزودنی است. از مهم‌ترین کاربردهای این لوله انجام تست های رقت سازی (AIE) و آزمایش‌های رادیوایمنواسی (RIA) است.
لوله گاما شفاف
- برای نگهداری، ترکیب و گرم‌کردن مواد شیمیایی مایع یا جامد مورداستفاده قرار می‌گیرد.
- به‌عنوان لوله کشت در آزمایشگاه زیست‌شناسی و نگهداری ارگان‌های زنده مانند باکتری، کپک و … استفاده می‌شود.
- در پزشکی نیز برای نگهداری خون مورداستفاده قرار می‌گیرد.
ویژگی لوله گاما پلی‌پروپیلن
- لوله گاما شفاف مقاومت زیادی در برابر گرما و خوردگی دارا است.
- می‌توان آن را توسط پرتوی گاما و گاز اتیلن اکساید استریل کرد.
- مدل شفاف قابلیت استریل شدن با پرتوی گاما را دارد.
لوله گاما مات
- قابلیت استریل توسط گاز اتیلن اکساید را دارد.
- جنس مات دارای قابلیت استریل با اتوکلاو (جوشاندن در دمای 100 درجه سانتیگراد) می‌باشد.
- مناسب جهت جداسازی سرم و سانتریفیوژ با دور بالا
لوله گاما مشکی
- قابل اتوکلاو
- جهت جداکردن سرم تست‌های حساس به نور بیلی‌روبین، فولات و ویتامین B12
لوله گاما کانتر
لوله کانتر نوعی لوله گاما است که به دلیل استفاده در دستگاه شمارشگر(کانتر) خونی به این نام شناخته می شود. (دستگاه گاما کانتر نوعی scintillation است که تشعشعات یونیزان را اندازه‌گیری می‌کند).
لوله گاما مدرج
این لوله جهت سهولت کار آزمایشگر طراحی شده که میزان حجم نمونه را تشخیص دهد.
لوله فالکون
لوله فالکون (Falcon Tube) با نام های لوله مخروطی و لوله سانتریفیوژ (Centrifuge Tube) هم نیز شناخته می‌شود. لوله فالکون از پلی‌پروپیلن (PP) نیمه شفاف و یا پلی‌استایرن (PS) شفاف ساخته شده است. برای ذخیره‌سازی نمونه‌های مایع با حجم‌های 10، 15 و 50 میلی‌لیتر مورداستفاده قرار می‌گیرند. فالکون‌ها غالباً به‌صورت در پیچ‌دار، غیر قابل نشت و یکبار مصرف بوده. از لوله فالکون ته مخروطی در آزمایشگاه ها برای سانتریفیوژ در دور بالا استفاده می‌شود. در باکتری‌شناسی، RIA، استخراج RNA & DNA و سایر روش‌های معمول آزمایشگاهی ایده آل مورداستفاده قرار می‌گیرد.
ویژگی‌های لوله فالکون
جنس بدنه (PP) مقاوم به مواد شیمیایی (الکل و حلال‌های آلی ملایم) است. در طی فرایند سانتریفیوژ شدن تا 3000 گرم مقاوم هستند و می‌توانند در دمای 120 درجه سانتیگراد استریلیزه شوند.
جنس بدنه (PS) قابل سانتریفیوژ بوده و تا 1400 گرم را تحمل می‌کند. پلی‌استایرن مقاوم به محلول‌های آبی و اسیدهای ضعیف است ولی قابل‌استفاده برای حلال‌های آلی، هیدروکربن‌های معطر و کلر نمی‌باشد. همچنین این محصول را نمی‌توان اتوکلاو نمود.
در برخی از لوله‌های آزمایشگاه استریل بودن و غیر قابل نشت بودن بسیار مهم است. معمولاً از این لوله‌ها برای انجام آزمایش‌های بسیار حساس استفاده می‌شود. مانند لوله فالکون که کاربرد بسیار مهمی در انتقال نمونه‌ها دارد.
نتیجه‌گیری
لوله‌های آزمایش بسته به کاربردشان، با جنس و کیفیت متفاوت ساخته می شوند و درصورتی‌که برای انجام آزمایش به نکات استفاده از لوله‌ها دقت کنیم همچنین جنس و کیفیت آن‌ها را در نظر بگیریم، از هرگونه خطرات احتمالی جلوگیری می کنیم. علاوه بر همه این موضوعات میزان دقت در آزمایش‌ها نیز به همین عوامل بستگی دارد.
Share It