کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC)، که قبلا به عنوان کروماتوگرافی مایع مایع فشار بالا نامیده می شود)، تکنیک شیمی تجزیه ای است که برای جداسازی، شناسایی و تعیین هر مولکول در مخلوط استفاده می شود. این به پمپ ها متکی است تا یک حلال مایع تحت فشار حاوی مخلوط نمونه را از طریق یک ستون پر از مواد جاذب جامد عبور دهد. هر مولفه در نمونه چندان متفاوت با مواد جاذب اثر می گذارد و موجب جریان جریان متفاوت برای اجزای مختلف می شود و منجر به جداسازی اجزا می شود. حلالیت های مختلف اجزای نمونه در دو فاز باعث حرکت اجزاء از طریق ستون با سرعت های مختلف و بنابراین جدایی اجزاء می شود. محلول پمپاژ شونده یا فاز متحرک و فاز داخل ستون فاز ثابت نامیده می شود. HPLC برای تولید (به عنوان مثال در فرآیند تولید محصولات دارویی و بیولوژیکی)، قانونی (به عنوان مثال تشخیص داروهای افزایش عملکرد در ادرار)، تحقیق (به عنوان مثال جداسازی اجزای یک نمونه بیولوژیکی پیچیده یا از ترکیبات شیمیایی مشابه از یکدیگر ) و اهداف پزشکی (به عنوان مثال تعیین سطح ویتامین D در سرم خون) کاربرد دارد. کروماتوگرافی را می توان به عنوان یک فرایند انتقال جرم شامل جذب توصیف کرد. HPLC به پمپ ها متکی است تا یک مایع تحت فشار و یک مخلوط نمونه را از طریق یک ستون پر از جاذب منتقل کند، که منجر به جداسازی اجزای نمونه می شود. مولکول فعال ستون، جاذب، به طور معمول یک ماده گرانول از ذرات جامد (به عنوان مثال سیلیس، پلیمرها و غیره)، اندازه۵۰ میکرومتر است. اجزای مخلوط نمونه از هم جدا می شوند، به این دلیل که در سطوح متفاوتی از تعامل با ذرات جاذب وجود دارد. مایع تحت فشار معمولا مخلوطی از حلالها (به عنوان مثال آب، استونیتریل و / یا متانول) است و به عنوان “فاز متحرک” نامیده می شود. ترکیب و دمای آن نقش مهمی در فرآیند جداسازی با تأثیر بر تعاملات بین اجزای نمونه و جاذب دارد. این تعاملات فیزیکی در طبیعت، مانند هیدروفوب (پراکنده)، دو قطبی دوقطبی و یونی، اغلب ترکیبی هستند.

یک ابزار HPLC به طور معمول شامل یک گازگیر، نمونه گیر، پمپ و یک آشکارساز است. نمونه گیر نمونه مخلوط را به جریان فاز متحرک که آن را به ستون حمل می کند ، می آورد. پمپ جریان مورد نظر و ترکیب فاز متحرک را از طریق ستون ارائه می دهد. آشکارساز یک سیگنال متناسب با مقدار مولفه نمونه ای که از ستون ظاهر می شود تولید می کند و از این رو امکان تجزیه و تحلیل کمی اجزای نمونه را فراهم می کند. یک میکروپروسسور دیجیتال و نرم افزار کاربر ابزار HPLC را کنترل می کند و تجزیه و تحلیل داده ها را ارائه می دهد. برخی مدل های پمپ های مکانیکی در یک دستگاه HPLC می توانند چندین حلال را با هم در نسبت های در حال تغییر در زمان مخلوط کنند و یک گرادیان ترکیبی در فاز متحرک تولید کنند. آشکارسازهای مختلف به طور مشترک استفاده می شوند، مانند UV / Vis، آرایه فوتودیود (PDA) یا براساس طیف سنج جرمی. اکثر دستگاه های HPLC همچنین دارای یک کوره ستون هستند که اجازه می دهد تا برای تنظیم درجه حرارت که در آن جداسازی انجام می شود.