کیت الایزا پرولاکتین که به کیت الایزا PRL نیز شناخته می‌شود، مناسب اندازه‌گیری غلظت کمی هورمون پرولاکتین ( Prolactin ) در سرم یا پلاسمای انسانی به روش ایمونو آنزیماتیک می‌باشد. این کیت با بهره‌گیری از کیت اندازه‌گیری کمّی پرولاکتین بر مبنای ســــنجش واکنش ایمونو آنزیماتیک بر روی فاز جامد دقتی بی‌نظیر در نتیجه آزمایش را ارائه می‌دهد. نقش اساسی پرولاکتین در رشد غدد پسـتانی، آغاز شیردهی و تداوم آن پس از زایمان می‌باشد. علاوه بر تحریکات مرتبط با غدد پستانی، پرولاکتین در تنظیم فعالیت غدد جنسی مردان و زنان نقش دارد. اندازه‌گیری میزان پرولاکتین در سرم یا پلاسما در تشـخیص نارسایی‌های محور هیپوتالاموس – هیپوفیز – گنادها حائز اهمیت اسـت.

پرولاکتین چیست و از کجا می‌آید؟

پرولاکتین در هیپوفیز قدامی ساخته و به‌صورت دوره‌ای ترشح می‌شود. این هورمون متشکل از 198 اسیدآمینه با وزن مولکولی تقریبی 22 تا 23 کیلو دالتون است. پرولاکتین در سرم به سه شکل یافت می‌شود. فرم فعال بیولوژیک تک‌واحدی یا مونومر (کوچک یا little) که فرم غالب پرولاکتین در سرم است و حدود %80 پرولاکتین سرم را تشکیل می‌دهد. %20-5 به شکل غیرفعال بیولوژیک دو واحدی یا دیمر (فرم بزرگ یا big) و 0.5-5% نیز به شکل غیرفعال چهار واحدی تترامر (خیلی بزرگ یا big-Big) در سرم وجود دارد. اندام هدف پرولاکتین غدد پستان است که باعث تحریک رشد و تمایز آن می‌شود. غلظت‌های بالای پرولاکتین اثر مهاری بر تولید استروئیدها در تخمدان و تولید و ترشح گونادوتروپین های هیپوفیزی دارد. طی حاملگی میزان پرولاکتین سرم به دلیل افزایش میزان استروژن و پروژسترون، افزایش چشمگیری می‌یابد. یکی از شایع‌ترین علل اصلی ناباروری در مردان و زنان افزایش میزان پرولاکتین است. عملکرد تحریکی پرولاکتین بر روی غدد پستان منجر به شیردهی بعد از زایمان می‌گردد.

اهمیت آزمایش پرولاکتین برای مردان

اصلی‌ترین علت اندازه‌گیری پرولاکتین سرمی، ارزیابی هایپر پرولاکتینمی (Hyperprolactiniernia) و تومورهای هیپوفیزی ترشح‌کننده پرولاکتین می‌باشد. مهم‌ترین این تومورها، Prolactinoma است که بارزترین نشانه بالینی آن در زنان آمنوره (Amenorrhea)، گالاکتوره (Galactorrhea) اختلالات بینایی، جنسی و ناباروری است. در مردان این تومور باعث ژنیکوماستی، ناباروری، کاهش توده عضلانی و نیز اختلالات بینایی می‌گردد.

معمولاً علاوه بر Prolactinoma بیماری‌های محور هیپوتالاموس – هیپوفیز، آکرومگالی هیپوتیروئیدیسم اولیه، بیماری‌های کلیوی، هیپوگلیسمی وابسته به انسولین با افزایش این هورمون همراه است. از عوامل غیرمرتبط با بیماری‌ها در افزایش سطح سرمی پرولاکتین می‌توان بارداری، تحریک پستان، شیردهی، استرس و خواب را نام برد. همچنین مصرف داروهایی مانند استروژن‌ها، متیل دوپا، آنتی دپرسان ها، داروهای ضد فشارخون، ال دوپا و بروموکریپتین (Bromocriptine) باعث کاهش غلظت سرمی این هورمون می‌شود.